Piekeren
PIEKEREN
Piekeren betekenis
Wat is piekeren?
Onze gedachten staan nooit stil.
We hebben de ongelooflijke vaardigheid om te kunnen denken over de toekomst. ‘toekomstig denken’ betekent dat we kunnen anticiperen op obstakels of problemen, en dat geeft ons de mogelijkheid om oplossingen te plannen en te bedenken. Als het ons helpt om ze te bereiken, kan ‘toekomstig denken’ zinnig zijn. Dit valt meer onder de categorie van het nadenken. Als je dan even geen idee hebt hoe je een probleem kan oplossen wanneer je erover nadenkt, dan laat je dat op een bepaald moment los en ga je over naar de orde van de dag. Of je zoekt naar iemand die je kan helpen om je probleem alsnog op te lossen.
Piekeren is ‘toekomstig denken’
Als je piekert, blijf je met het probleem in je hoofd bezig. Ook als het niet is opgelost. Het is een manier van ‘toekomstig denken’ die ons vaak angstig of ongerust doet voelen. Het vervelende is dat je misschien denkt dat je piekeren je helpt om nieuwe inzichten te verkrijgen. Maar dat is zelden zo. Steeds dezelfde gedachten keren terug en laten je rondjes draaien. Vaak denken we over de ergste scenario’s die zich zouden kunnen afspelen en voelen we dat we daar niet mee omkunnen.
Gepieker is nog geen piekerstoornis
Het is echter niet omdat je piekert, dat we daarom spreken over een piekerstoornis.
Mensen met een piekerSTOORNIS zijn doorgaans:
– langer dan 6 maanden erg bezorgd
– Piekeren erg veel
– Hebben moeite om het piekeren onder controle te houden.
Het piekeren gaat vaak over gewone dingen (ziek zijn, deadlines missen, niet leuk gevonden worden,…). Maar het kan ook gaan over het milieu, journaal of andere zaken. Die zorgen over die alledaagse zaken zijn eigenlijk niet nodig, maar mensen met een piekerstoornis kunnen ze niet tegenhouden.
Gegeneraliseerde angststoornis
Omdat het angstig piekeren vaak over meerdere dingen gaat, zeggen we dat angst ‘gegeneraliseerd’ is.
Daarom wordt een piekerstoornis ook wel een ‘gegeneraliseerde angststoornis‘ genoemd.
Symptomen piekeren
Wat kan je voelen?
Angstig en bang voor verschillende dingen
Piekeren over verschillende dingen
Nood aan veel bevestiging
Slecht slapen
Rusteloos en gespannen
Concentratieproblemen
Snel vermoeid
Oorzaken piekeren
Hoe kan een piekerstoornis ontstaan?
Vaak is er geen specifieke oorzaak aan te wijzen.
Familiale gevoeligheid
We zien echter wel vaak dat, als er leden in de familie zijn die veel piekeren, dat de kans dan ook groter is dat je dat ook gaat doen.
Vermijding
De angsten zorgen ervoor dat je situaties uit de weg gaat. Dat noemen we vermijding. Je gaat bijvoorbeeld niet meer naar bepaalde activiteiten toe. Dat is een begrijpelijke reactie. Want het geeft op korte termijn ontspanning en rust. Maar op de lange termijn is dit vermijdingsgedrag schadelijk. Het zorgt er namelijk voor dat de angst blijft bestaan en zelfs kan toenemen. Je krijgt zo geen kans om te ontdekken dat niet gebeurt waarvoor je bang bent.
Gedachten
Bij het ontstaan en blijven bestaan van angst zijn ook gedachten belangrijk. Angst zorgt er namelijk voor dat je het gevaar groter inschat dat het echt is. Je denkt bijvoorbeeld dat je leidinggevende je werk slecht beoordeelt. Of dat je kinderen misschien niet veilig zijn buiten. Terwijl de kans daarop maar heel klein is.
Samen met het vermijden van moeilijke situaties kunnen de gedachten ervoor zorgen dat je in een negatieve spiraal terechtkomt. Uiteindelijk kan die angst zo erg worden dat er een piekerstoornis ontstaat.
Angststoornissen komen vrij veel voor. Eén op vijf mensen krijgt er ooit mee te maken. Een deel daarvan ontwikkelt een piekerstoornis.
Hoe piekeren stoppen of verminderen?
Verschillende algemene helpende uitleg en tips om piekeren te doorbreken
Hoe werkt piekeren?
Het is in de eerste plaats belangrijk om goed te verstaan wat er gebeurt als we piekeren.
Hierover geven we graag wat meer uitleg op onze pagina met psycho-educatie rond piekeren
Enkele algemene adviezen
Daarnaast zijn er ook verschillende algemene adviezen die jou misschien weer wat verder kunnen helpen om hier beter mee om te gaan.
Voor meer info verwijzen we je graag door naar de hier gelinkte pagina ‘Hoe ga ik om met mijn gepieker’, waar je tips kan vinden om hier mogelijks beter mee om te gaan.
Psychotherapie
Wanneer heb je hulp nodig ?
Pieker je vaak over van alles? Meer dan nodig is? Dan heb je mogelijks een piekerstoornis.
Je hebt hulp nodig als het piekeren je normale, dagelijkse bezigheden belemmert.
Twijfel je of je hulp nodig hebt? Bespreek het zeker met je huisarts.
Hoe werkt cognitieve gedragstherapie bij piekeren?
Je gedrag en gedachten houden je angst in stand.
Tijdens de therapie ga je actief werken aan het veranderen daarvan. Ook belangrijk bij cognitieve gedragstherapie is dat je leert door dingen te ervaren. Dat alles gebeurt stap voor stap.
Samenwerking
De therapeut is de angst- en cognitieve gedrags-expert. De cliënt is de expert over zichzelf.
Cognitieve gedragstherapie is een actieve samenwerking tussen beiden.
We zoeken samen uit of dit piekerpatroon onderliggende betekenissen heeft, die dit triggeren. Indien zo, dan werken we eraan om deze uit te klaren.
Oefeningen
Daarnaast ga je samen met de therapeut oefeningen doen met de situaties die je spannend vindt. Dit heet exposure. Stel dat je bang bent om je kind alleen te laten. Gebeurt er echt iets wanneer hij/zij niet bij je is? Hierdoor leer je dat zo’n situatie niet zo vreselijk is als je dacht. Hoe vaker je oefent, hoe meer je angst afneemt. Je krijgt tijdens de begeleiding ook oefeningen voor ontspanning en ademhaling. Hierdoor krijg je meer controle over je angstige gevoelens.
Denken
Ook ga je aan de slag met de manier van denken die hoort bij angst. Zijn de gedachten echt en realistisch? En helpen ze je? Of zorgen ze eigenlijk alleen maar voor meer gepieker? Met de therapeut onderzoek je welke gedachten niet kloppen en welke gedachten niet helpen. Daarna ga je deze gedachten zo nodig wijzigen.
Je gaat tijdens therapie dus samen actief aan de slag met je gedrag en gedachten. Daardoor doorbreek je de negatieve spiraal van gedachten, gevoelens en gedrag. Bedenk wel dat het moed vergt om de dingen weer te gaan doen die je het liefste vermijdt. Vaak neemt daarom de angst in het begin toe. Maar je zal merken dat die angst langzaam afneemt na een aantal sessies.
Duur van een begeleiding
De therapie duurt meestal 10 tot 16 sessies. Hoeveel sessies er precies nodig zijn, hangt af van de ernst van de klachten. Ook ga je in het dagelijkse leven mogelijks oefenen. De belangrijkste verandering vindt buiten de praktijk plaats.
Merk je dat je toch nood hebt aan verdere hulpverlening, en wil je samen met iemand van ons kijken naar de problemen die je ervaart, dan kan je ons gemakkelijk en snel vinden voor een afspraak via de onderstaande knop
Terug naar de hoofdpagina
in de praktijk helpen we mensen van alle leeftijden. Je vindt er zowel een kinderpsycholoog – jongerenpsycholoog als een volwassenenpsycholoog.